از گذشته‌های دور تاکنون، هدیه دادن و هدیه گرفتن یکی از آداب و رسوم ارزشمند در میان ملت‌های مختلف بوده است و افراد تلاش می‌کرده‌اند تا از این راه، مهر و محبت خود را به دیگران ابراز کنند؛ در فرهنگ ایرانی ـ اسلامی ما نیز این رسم پسندیده برجسته‌تر از بسیاری از ملت‌های دیگر بوده و هست که علاوه بر جنبه ابراز محبت و بار عاطفی، جنبه تحسین و تشویق نیز دارد. 

 

هدیه دادن وقتی بیشتر اهمیت می‌یابد که در نظام تعلیم و تربیت وسیله‌ای می‌شود برای تشویق دانش‌آموزان به عنوان امانت‌های الهی در دست مربیان و از سوی دیگر، ابزاری نیز برای کمک به رشد و تربیت آنهاست. 

 

علی‌رغم روشن بودن این بُعد از کار، اما گاهی اوقات مواردی در نظام آموزش و پرورش مشاهده می‌شود که نسبت به میزان توجیه بودن برخی از معلمان و مربیان خدوم در این زمینه، تردید ایجاد می‌کند. 

 

آنچه بهانه نوشتن این چند سطر شد، نوع هدیه‌ای بوده است که چندی پیش در یکی از مدارس ابتدایی پایتخت (منطقه13) برای جشن پایان یادگیری الفبا به دانش‌آموزان کلاس اولی داده شده بود؛ چند قطعه کارت جیبی حاوی تصاویر ورزشکاران «بزن‌ بهادر» آمریکایی که در زیر آنها اطلاعاتی از قبیل «وزن فرد، قدرت مُشت و قدت پا» و نیز تعداد فن‌هایی که اجرا می‌کند، درج شده است؛ بگذریم از اینکه تصویر ورزشکاران نیز به صورت برهنه و در قالب نمایشگاهی از مدل‌های خالکوبی چاپ شده است. 

 

صرف نظر از اینکه چنین اشیایی چه تناسبی با روحیات و نیازهای دانش‌آموز اول دبستانی و ظرافت‌های تربیتی او دارد، این نکته نیز قابل سؤال است که چرا هنوز که هنوز است، در برخی از بخش‌های نظام آموزش و پرورش کارها به صورت سرسری و با شیوه از سرباز کردن انجام می‌شود. 

 

در واقع شاید کمتر انسان فرهنگی و صاحب‌فکری باشد که نسبت به بار فرهنگی و تأثیرات تربیتی هدایای دانش‌آموزی تردید داشته باشد، اما اینکه چرا هنوز روانشناسی هدیه در نظام تعلیم و تربیت جدی گرفته نشده است، قابل تأمل و البته قابل هشدار است. 

 

آنچه در جریان تشویق دانش‌آموزان و تحسین آنها قابل توجه است و غفلت از آن در میان مدت و دراز‌مدت تأثیرات سوء و جبران‌ناپذیری دارد این است که هر نوع هدیه‌ای به شدت بر روحیه و شکل‌گیری تفکرات آینده دانش‌آموز به ویژه دانش‌آموز دبستانی تأثیر‌گذار است و لازم است که معلمان و مربیان این مقطع حساس و بنیانی، به این مسئله توجه داشته باشند که نیازها و روحیات کودک دبستانی چگونه است و با نوع هدایایی که به او می‌دهیم، چه آینده فرهنگی و اجتماعی را برای او رقم می‌زنیم. 

 

از سوی دیگر مسئولان و برنامه‌ریزان نظام تعلیم و تربیت نیز باید از کارهای ویترینی و نمایشی در جریان پرورش نسل آینده خودداری کرده و بیشتر از قبل به عمق ماجرا فکر کنند و بدانند که دشمن خود را معطل همایش‌ها و بخشنامه‌ها و برنامه‌های ابلاغی کلیشه‌ای و تکراری ما نمی‌کند و در شرایطی که ما خودمان را به این امور سرگرم کرده‌ایم، آنها نقاط کلیدی و ضربه‌پذیر فرهنگ و هویت فرزندان ما را نشانه گرفته‌اند. 

 

به گزارش خبرنگار اجتماعی باشگاه خبری فارس «توانا»، ترویج خشونت و عدم کنترل احساسات و هیجان‌ها، اباحی‌گری جنسی و میل به بی‌بندوباری از جمله گلوگاه‌هایی است که اسباب‌بازی‌ها و هدایای ورود یافته به درون مدرسه یکی از بهترین بستر‌ها برای پرورش بذر غم‌انگیز آنهاست؛ دزد باز هم با چراغ آمده است، تا دیر نشده از خواب بیدار شویم.